Elektrik Kaçağı Arızası Nasıl Bulunur?
Elektrik Kaçağı Arızası Nasıl Bulunur?
Sessiz Akıntının Peşinde: Aracınızın Aküsünü Boşaltan Gizli Düşman
Elektrik sistemi, bir aracın kalbinde atan sistemlerden biridir. Farlar, multimedya, merkezi kilit, beyin sistemleri, alarmlar, ECU, sensörler ve daha pek çok bileşen bu sistem üzerinden çalışır. Ancak bazen araç kapalı olsa bile elektrik akımı bir yerden sızmaya devam eder. İşte bu durum elektrik kaçağı olarak adlandırılır ve en yaygın sonucu, sabah marş basmayan bir araçla karşılaşmaktır.
Peki elektrik kaçağı nasıl anlaşılır? Hangi yöntemlerle tespit edilir? Bu blog yazısında, elektrik kaçağının belirtilerini, sebeplerini, profesyonel tespit yöntemlerini ve çözüm yollarını adım adım anlatıyoruz.
Elektrik Kaçağı Nedir?
Elektrik kaçağı, aracın kontağı kapalıyken bile elektrik devresinde gereksiz enerji tüketiminin devam etmesi durumudur. Normalde bazı sistemler (örneğin saat, alarm, beyin hafızası) aracın çalışmadığı durumlarda da çok düşük seviyede elektrik çeker. Ancak bu çekiş miktarı 40-60 miliamper arasında olmalıdır. Eğer bu sınır aşılırsa, bu bir kaçak olarak değerlendirilir.
Elektrik Kaçağı Olduğu Nasıl Anlaşılır?
1. Akü Sürekli Boşalır
Yeni veya sağlam bir aküye rağmen birkaç gün içinde araç çalışmıyorsa, elektrik kaçağı şüphesi doğar.
2. Marş Basmaz Ama Akü Yeni
Akünün voltajı kontrol edildiğinde 12 voltun altındaysa ve alternatör düzgün çalışıyorsa, gece boyunca bir sızıntı olmuş olabilir.
3. Farlar, iç aydınlatma lambaları ya da radyo bazen kendi kendine devreye girer
Kontak kapalı olmasına rağmen belirli donanımlar çalışıyorsa kaçak ciddi boyuttadır.
4. Sigorta kutusundan yanık kokusu gelir veya sigorta sık atar
Devrelerde fazla akım varsa, bazı sigortalar ısınıp zarar görebilir. Bu da kaçağın belirtisidir.
Elektrik Kaçağı Neden Olur?
-
Bozuk veya kısa devre yapan kablo bağlantıları
-
Zamanla yıpranmış izolasyonlar
-
Kapı içi aydınlatma veya bagaj lambalarının sürekli açık kalması
-
Arıza yapan multimedya sistemleri
-
Alarm ve takip cihazı gibi sonradan takılmış donanımlar
-
Araçtaki nem, pas, oksitlenme
-
Bozuk röle veya kontaktörler
-
USB şarj soketi gibi aksesuarların sürekli akımda olması
Elektrik Kaçağı Nasıl Tespit Edilir?
1. Akü Başlıklarını Sırasıyla Ayırın ve Test Cihazı Bağlayın
Araç tamamen kapalıyken akü negatif kutup sökülerek bir ampermetre bağlanır. Buradan sistemin çektiği akım gözlemlenir.
-
Normal değer: 30-60 mA
-
80 mA ve üzeri: Kaçak vardır
2. Sigorta Çekme Yöntemi
Ampermetre bağlıyken, araçtaki sigortalar sırayla çekilir. Akım düşüşü gözlemlenen sigorta, kaçağın olduğu devreyi gösterir.
Örnek: Sigorta #7 çekildiğinde amper 120’den 40 mA’ye düştüyse, kaçak bu hatta olabilir.
3. Termal Kamera ve Kaçak Akım Kalemi
Bazı profesyonel servislerde devre üzerinde ısınma ve kaçak noktaları termal kamera veya özel kalemle tespit edilir.
4. Multimetre ile Kablo Takibi
Şüpheli kabloların uçları ölçülerek, toprağa kısa devre yapan bölüm araştırılır.
5. Osilatör Testi ve ECU Tarama
Gelişmiş servislerde osiloskopla sistem titreşimi incelenebilir. ECU üzerinden yapılan hata kodu taramaları da kaçak hakkında fikir verir.
Kaçak Tespitinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Araç tamamen kapalı olmalı (kapılar kilitli, anahtar uzak, alarm aktif)
-
Araç uyku moduna geçtiğinde (genellikle 10–15 dakika) ölçüm yapılmalı
-
Alarm sistemleri testten önce devre dışı bırakılmalı
-
Ölçüm cihazı kalibre olmalı, doğru ölçümler için hassas değerler alınmalı
Elektrik Kaçağı Nasıl Giderilir?
-
Arızalı Sigortanın Bağlı Olduğu Cihaz Kontrol Edilir: Bu cihazın iç devresi veya bağlantı kabloları kontrol edilmeli.
-
Kablo İzolasyonları Yenilenir: Aşınmış, soyulmuş kablolar onarılır ya da değiştirilir.
-
Oksitli Konnektörler Temizlenir: Özellikle motor beyni soketlerinde oksitlenme varsa temizlenir.
-
Sonradan Takılan Cihazlar Gözden Geçirilir: Alarm, takip cihazı, basit şarj cihazları gibi donanımlar kaçağa neden olabilir.
-
Sigorta Kutusu ve Röleler Test Edilir: İçten yanmış bir sigorta kutusu da sürekli elektrik kaçağına neden olabilir.
Elektrik Kaçağı Olmaması İçin Ne Yapılmalı?
-
Kaliteli akü ve şarj sistemi kullanılmalı
-
Sonradan eklenen donanımlar profesyonelce bağlanmalı
-
Periyodik elektrik sistemi bakımı ihmal edilmemeli
-
Nemli ortamlarda uzun süre park edilmemeli
-
Aydınlatma, iç lamba gibi donanımlar açık unutulmamalı
-
Soketler zamanla kontrol edilip temizlenmeli
Elektrik Kaçağı Onarım Maliyeti
Elektrik kaçağının giderilme maliyeti kaçağın yerine göre çok düşük de olabilir, karmaşık da. Basit bir bagaj lambası anahtar arızası sadece 100–200 TL ile çözülürken, sigorta kutusu değişimi, kablo tesisatı döşemesi gibi işlemler 2.000 TL’ye kadar çıkabilir.
Sonuç: Küçük Sızıntı, Büyük Arıza Sebebi
Elektrik kaçağı, fark edilmediğinde sadece aküyü değil, tüm elektronik sistemi yıpratır. OBD arızaları, sensör bozuklukları, ECU hataları gibi birçok sorun aslında temelinde bir elektrik kaçağının sonucu olabilir. Özellikle yeni akü takılmasına rağmen araç çalışmıyorsa mutlaka kaçak testleri yapılmalıdır.
Unutmayın: Sessiz kalan aküden önce, sessizce enerji emen bir devre vardır. O devreyi bulmak, motorun sağlıklı çalışması ve sizi yolda bırakmaması için hayati önem taşır.