Şanzıman Yağı Ne Zaman Değişmeli?

Araçların sorunsuz ve uzun ömürlü çalışabilmesi için motor yağı kadar şanzıman yağı da büyük öneme sahiptir. Şanzıman yağı, dişlilerin sorunsuz çalışmasını, aşınmanın önlenmesini ve ısı kontrolünü sağlar. Ancak zamanla özelliklerini kaybeder ve değiştirilmesi gerekir.

Peki, şanzıman yağı ne zaman değişmeli, hangi durumlarda daha erken değişim yapılmalı ve ihmal edilirse ne gibi sorunlar ortaya çıkar?

Şanzıman Yağının Görevi

Şanzıman yağı, vites kutusu içindeki tüm dişliler, yataklar ve senkromeçler arasında yağ filmi oluşturarak aşınmayı önler. Bunun yanında:

• Sürtünmeyi azaltır ve parçaların ömrünü uzatır.

• Isıyı dağıtır ve aşırı ısınmayı engeller.

• Korozyonu önler ve metal yüzeyleri korur.

• Vites geçişlerini yumuşatır ve sürüş konforunu artırır.

Şanzıman Yağı Ne Zaman Değişmeli?

Şanzıman yağı değişim süresi aracın modeline, şanzıman tipine (manuel veya otomatik) ve kullanım koşullarına göre değişiklik gösterir. Genel olarak:

• Manuel şanzımanlarda: 60.000 – 100.000 km arası

• Otomatik şanzımanlarda: 40.000 – 60.000 km arası

Ancak bazı üreticiler “ömür boyu yağ” ifadesini kullansa da bu tamamen doğru değildir. Kullanım şartları ağır olduğunda (sık dur-kalk, yüksek sıcaklık, yüklü araç kullanımı gibi) şanzıman yağı daha erken değişmelidir.

Şanzıman Yağının Değişmesi Gerektiğini Gösteren Belirtiler

1. Vites Geçişlerinde Zorluk

Vites değiştirirken zorlanma, dişlilerin yağsız kalmasından veya yağın özelliğini kaybetmesinden kaynaklanabilir.

2. Vites Geçişlerinde Gecikme (Otomatik Şanzıman)

Otomatik araçlarda vitesin geç algılanması veya sarsıntılı geçişler, şanzıman yağının viskozitesinin bozulduğunu gösterir.

3. Yağ Renginde ve Kokusunda Bozulma

Temiz şanzıman yağı genellikle kırmızı veya altın sarısı renktedir. Zamanla koyulaşması, metal partikülleri barındırması veya yanık kokması, değişim zamanının geldiğini gösterir.

4. Sürüş Sırasında Uğultu veya Vınlama

Aşınan dişliler veya yağsız kalan yataklar, hız arttıkça belirginleşen uğultu sesleri çıkarır.

5. Şanzıman Isısının Artması

Yağın ısıl iletkenlik özelliği bozulduğunda şanzıman normalden fazla ısınır. Bu da uzun vadede iç mekanizmalara zarar verir.

Şanzıman Yağı Değişmezse Ne Olur?

• Dişli ve senkromeç aşınması hızlanır.

• Vites geçişleri sertleşir ve gürültü artar.

• Şanzıman aşırı ısınır ve parçalar zarar görür.

• Onarım maliyeti artar ve komple şanzıman revizyonu gerekebilir.

Bu nedenle şanzıman yağı değişimi, aracın periyodik bakımının önemli bir parçasıdır.

Şanzıman Yağı Değişiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Üretici önerisine uygun viskozite ve tipte yağ kullanılmalı (ATF, CVT, DCT veya manuel için özel yağlar).

• Yağ değişimi sırasında filtre ve conta kontrol edilmeli, gerekiyorsa değiştirilmelidir.

• İşlem, şanzıman konusunda uzman servislerde yapılmalıdır.

Sonuç

Şanzıman yağı, vites kutusunun sağlıklı çalışması ve uzun ömürlü olması için kritik bir bakım unsurudur. Genel olarak manuel şanzımanlarda 60.000 – 100.000 km, otomatik şanzımanlarda ise 40.000 – 60.000 km aralığında değişim önerilir. Ancak kullanım şartlarına göre bu süre kısalabilir. Erken müdahale, büyük masrafların önüne geçer ve sürüş konforunuzu artırır.